Το πρώτο γκράφιτι στον κόσμο το έκαναν οι πρωτόγονοι στα σπήλαια. Το τελευταίο εσείς! Είναι οι μουντζούρες που κάνατε στο θρανίο. Η ίδια αθώα ανάγκη τα γέννησε και τα δύο -να ξορκίσεις τον φόβο για έναν κόσμο (ή ένα σχολείο) που σε κάνει να νιώθεις ασήμαντος και ν'αφήσεις ένα σημάδι «είμαι κι εγώ εδώ». Τα πράγματα αγριεύουν όταν το σημάδι μεταφέρεται στους δρόμους, τους τοίχους και τα τρένα. «Αίσχος!» φωνάζουν οι φιλήσυχοι πολίτες. Και βάζουν την γάτα -την αστυνομία- να κυνηγήσει τα φιλότεχνα ποντίκια...


 

Καταζητείται! Tο ψευδώνυμό του είναι Banksy και είναι ο διασημότερος art-terrorist στον κόσμο. Mε όπλο ένα σπρέι στο χέρι βγαίνει στους δρόμους και χτυπάει ανυποψίαστους τοίχους. Είναι πολύ πιο επικίνδυνος απ' τον Μπιν Λάντεν γιατί κάνει τους ανθρώπους να χαμογελούν και να σκέφτονται.

Μέχρι πριν ένα μήνα δεν τον ξέραμε καθόλου. Τυχαία πέσαμε πάνω του στο Ίντερνετ (www.banksy.co.uk) και κολλήσαμε. Μετά πήραμε και το βιβλίο του («Wall and Piece», εκδόσεις Century) και ενθουσιαστήκαμε ακόμα περισσότερο. Ο πρόλογός του τα λέει σχεδόν όλα: 

«Θέλω να πω τις σκέψεις μου με ειλικρίνεια, γι' αυτό δε θα μιλήσω πολύ. Το γκράφιτι δεν είναι η χαμηλότερη μορφή τέχνης. Παρόλο που πρέπει να σέρνεσαι μες στη νύχτα και να λες ψέματα στη μαμά σου, είναι στην πραγματικότητα η πιο έντιμη τέχνη που υπάρχει. Δεν κρύβει ελιτισμό ή υποκρισία, βρίσκεται σε μερικούς απ' τους καλύτερους τοίχους που διαθέτει μια πόλη και κανείς δεν αποθαρρύνεται από το εισιτήριο της εισόδου. 

Ένας τοίχος υπήρξε πάντα το καλύτερο μέρος για να εκθέσεις το έργο σου.

Οι άνθρωποι που κυβερνούν τις πόλεις μας δεν καταλαβαίνουν το γκράφιτι, επειδή πιστεύουν ότι τίποτα δεν έχει το δικαίωμα να υπάρχει εάν δε φέρνει κάποιο κέρδος. Αλλά αν σ' ενδιαφέρουν μόνο τα λεφτά, τότε η γνώμη σου δε αξίζει.

Λένε ότι το γκράφιτι φοβίζει τους ανθρώπους και συμβολίζει την παρακμή της κοινωνίας, αλλά το γκράφιτι είναι επικίνδυνο μόνο για τρεις ομάδες ανθρώπων: τους Πολιτικούς, τους Διαφημιστές και τους Γκραφιτάδες. 

Αυτοί που πραγματικά καταστρέφουν τις γειτονιές μας είναι οι εταιρείες που βάζουν τα τεράστια σλόγκαν τους πάνω σε κτίρια και λεωφορεία, προσπαθώντας να μας κάνουν να νιώσουμε μικροί κι ανεπαρκείς μέχρι να αγοράσουμε τα προϊόντα τους. Θεωρούν δεδομένο ότι αυτές μπορούν να βροντοφωνάζουν το μήνυμά τους μέσα στη μούρη σου από κάθε διαθέσιμη επιφάνεια, αλλά εσύ ποτέ δεν επιτρέπεται να απαντήσεις. Αυτές είναι που ξεκίνησαν αυτό τον πόλεμο και ο τοίχος είναι το όπλο που επιλέγουμε για να αντεπιτεθούμε. 

Μερικοί άνθρωποι γίνονται αστυνομικοί επειδή θέλουν να κάνουν τον κόσμο καλύτερο. Μερικοί άνθρωποι γίνονται “βάνδαλοι” επειδή θέλουν να κάνουν τον κόσμο να φαίνεται καλύτερος».

Γκράφιτι σε γέφυρα του Λονδίνου με τη λεζάντα «Have a Nice Day»

Τείχος της Παλαιστίνης, 2005

Ο Banksy χτυπάει παντού -σε τοίχους, σε γέφυρες, σε στάσεις λεωφορείων. Αλλοιώνει ακόμα και εκθέματα μουσείων, όπως τον βαλσαμωμένο ποντικό (κάτω) που τον έντυσε γκραφιτά. Οι υπεύθυνοι το πήραν χαμπάρι δύο ώρες μετά και το απέσυραν αμέσως.

 

Μουσείο Φυσικής Ιστορίας, Λονδίνο 2004

Ζωγραφισμένο ΑΤΜ και χαρτονομίσματα